کد مطلب:26563 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

نظر اسلام در مورد خندة بيش از حدّ و يا خندة بي جا چيست و چه راهي براي درمان آن وجود دارد؟

نوع افراد بشر به تناسب سن و حتي جنسيت در هنگام خنديدن از هم متماير مي شوند. اگر كودكي با صداي بلند بخندد، شيرين بوده و حتي مطلوب است، ولي اگر شخص سالمندي با صداي بلند و حالت قهقهه بخندد،عرف جامعه نسبت به او واكنش نشان خواهد داد. اگر مرد جواني با صداي بلند بخندد، ممكن است به اقتضاي جواني و مرد بودنش ايرادي بر او وارد نشود، ولي اگر زن جوان با صداي بلند بخندد. در دل هاي مريض ايجاد طمع خواهد كرد. اسلام در مقابل تبسّم و حساسيتي نشان نمي دهد بلكه آن را ستايش كرده است. ولي قهقهه را از ايشان مي داند. از جمله آداب رسول گرامي اسلام اين بوده كه خندة بدون قهقهه داشتند.[1] اميرمؤمنان سلام الله عليه فرمود: خندة پيامبر صلي الله عليه و آله و سلّم، تبسّم بود.[2] از حالات امام رضا(ع) نقل مي كنند كه هرگز در حالت قهقهه ديده نشد. بلكه حتي خندة حضرت تبسّم بود.[3]خندة بي جا يعني خنده اي كه براي تمسخر ديگران باشد، بسيار زشت و كاري ناپسنديده و از جهالت است. امام حسن عسكري(ع) فرمود: خنديدن بدون [دليل و] تعجب جهالت و ناداني است.[4] انسان عاقل حركات و رفتار خود را بر مبناي عقل و درك تنظيم مي كند. پس اگر بي جهت خنديد، بداند نقصي درون او است كه بايد آن را برطرف كند. با توجه به آداب و رسومي كه از طريق اسلام ابلاغ شده است، تمام مسائل زندگي مورد نقد قرار گفته از جمله شادي و تفريح كه خنده نماد آن است و اندازه و حدود آن معيّن شده است. انسان بايد بين خنديدن و چهرة بشاش داشتن فرق قائل شود. خوش رويي و خوش برخوردي غير از خنديدن بي جا و يا قهقهه زدن است. بايد بداند خندة بي جا و يا قهقهه او را از مسير سلاميت خارج مي كند. براي درمان خندة بيجا راه هايي وجود دارد كه مهم ترين آن ياد مرگ و فكر كردن در مورد مبدأ و معاد و روز واپسين است. ياد مرگ لذّات و خوشي ها را كم رنگ مي كند. پيامبر گرامي اسلام(ص) فرمود: بسيار به ياد چيزي باشيد كه لذت ها و خوشي ها را درهم مي كوبد... و آن مرگ است. زيرك ترين مؤمن كسي است كه بيشتر به ياد مرگ بوده و نسبت به آن آمادگي بيش تري داشته باشد.[5] پيامبر گرامي اسلام(ص) از خانه به مسجد مي رفتند. به گروهي برخوردند كه مي گفتند و مي خنديدند. حضرت فرمود: به ياد مرگ باشيد! قسم به آن كس كه جان من در دست قدرت او است! اگر آن چه من مي مانم، شما مي دانستيد، خندة كم و گرية بسيار مي كرديد.[6] امير مؤمنان(ع) فرمود: ... [از رفتن به] جايگاه بيهوده گويي، خويشتن داري كنيد و خود را موقّر بداريد.[7]



[1] بحارالانوار، ج 16، ص 228.

[2] همان، ج 73، ص 59، حديث هشتم.

[3] همان، ج 49، ص 91، حديث 4.

[4] همان، ج 73، ص 59، حديث 10.

[5] بحارالانوار، ج 79، ص 167، حديث 3.

[6] احسان بخش، آثار الصادقين، ج 11، ص 361، به نقل از مجموعة ورّام، ص 202.

[7] آثار الصادقين، ج11، ص 361، به نقل از غررالحكم، ج 2، ص 782.